Benjamin Franklin Amerikalılar için büyük anlam ifade ederken bizim gündemimize David Boyle’un “Slumdog Millionaire” filmi ile girdi. Filmin “20.000.000 rupi’yi kim ister ?” yarışması esnasında sunucu baş karakter Jamal’a sorar “Amerikan 100 dolarının üstündeki resim hangi Amerikan büyüğüne aittir?”. Jamal sorunun cevabını kör dilenci arkadaşı ile arasında geçen konuşma sayesşinde bilir. Peki, sadece “bir Amerikan lideri” olarak bildiğim Benjamin Franklin kimdir? Neden önemlidir ? Ben de merak ettim, biraz okuma yaptım. İşte birkaç cümle ile Benjamin Franklin …
Benjamin Franklin çok yönlü bir dahi, bir gazeteci, bilim adamı, mucit, diplomat ve Aydınlama düşünürüydü. Benjamin Franklin’in başarıları hayret vericidir. Mütevazi geçmişine ve on yaşında son verdiği resim eğitimine karşın, Franklin’in özgürlüğe, öğrenmeye ve yaşama duyduğu güçlü tutku dünyayı değiştirmiştir.
Franklin çalışma hayatına bir matbaacı olarak başladı. 1729’da henüz yirmi üç yaşındayken Pennysylvania Gazette‘i alın aldı. Coşkulu bireysel girişimcilik ruhundan ve doymak bilmeyen hevesinden güç alan Franklin, ilk Amerikan başarı timsali oldu. Poor Richard’s Almanack‘ı yazıp yayınlamaya başladı. Almanack’da Amerikalılara başarılı olma yolları hakkında düzenli olarak tavsiyelerde bulundu.
Franklin tarafından gerçekleştirilen ünlü elektrik deneyi, onun Londra’daki Royal Society bilim derneğine seçilmesini sağladı. Deney, şimşek ile elektriğin aynı şey olduğunu kanıtlayıp, pozitif ve negatif elektrik arasındaki ayırımı ortaya koyuyordu.
Franklin, çift odaklı bir gözlük, etkili bir soba ve binaları koruyacak bir paratoner icat etti. Kuzey Amerika üzerinde etkili olan fırtınaların ve Golfstrim akıntısının yol haritalarını çıkardı.
Franklin, herkesin hayranlığı kazandığı Paris’te geçen seneleri süresince, Bağımsızlık Savaşı’nda Amerika’ya Fransa’dan destek sağladı ve aynı zamanda, eşitlikçi özgürlük ve kardeşlik kavramlarının Amerika’ya ihraç edilmesine yardımcı oldu. Fransızlara 1789’da kendi despot yönetimlerini devirirken yol gösteren “Liberte, Egalite, Fraternite” (Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik) sloganında onun ruhunu hissetmek mümkündür. Sonraları bir diğer Amerikan devlet adamı Thomas Jefferson, Fransız dışişleri bakanı Vergennes Kont’unu ziyaret ettiği zaman, kont ona “le Docteur Franklin”in yerine geçip geçmediğini sormuş, Jefferson’un yanıtı ise şu olmuştu: “Onun yerine kimse geçemez, bayım. Ben sadece onun halefiyim”.
Founding Brothers adlı kitabında Joseph Ellis şu yorumu yapıyordu: “Voltaire Fransa için ne idiyse, Franklin de Amerika için oydu, insanoğlunun modernliğe ulaşma başarısının sembolüydü”. Ellis, Franklin için şunları söylüyor: ” Amerika’nın en büyük bilim adamı, en hünerli diplomatı, en başarılı nesir üslupçusu, en keskin zekası olan Franklin, bu unvanların her birini açık ara ile kazanmıştır”.